Bugün, 30 Nisan 2024 Salı
ZONGULDAK´ta, babası maden işçisi olan 14 yaşındaki Batuhan Kara, kömür ocaklarında meydana gelen göçük, yangın, grizu patlaması gibi olaylarda işçilerin ocaktan tahliyesini sağlamak için ´Acil kaçış tüpleri´ projesini geliştirdi.
Babası özel bir şirkete ait kömür ocağında çalışan Köksal Toptan Ortaokulu 8´inci sınıf öğrencisi Batuhan Kara, sınıf arkadaşı Berkant Burak ile birlikte Fen ve Teknoloji öğretmeni İsmail Akar´ın danışmanlığında geliştirdiği projeyi 4 ayda tamamladı. Mukavva ve karton kullanarak yaptıkları maket maden ocağı üzerinde uygulanan projede, işçiler herhangi bir tehlike anında ışık ve ses sistemiyle uyarılıyor. Ardından her kotta bulunan acil kaçış tüplerine biniyorlar. Tüplerin yukarı çıkma işlemi ise herhangi bir elektrik sistemiyle değil ´su cenderesi sistemi´ ve ´pascal prensibi´ ile yapılıyor. Pascal prensibi ile tüpün içindeki işçi, pistonu kullanarak kendini yukarı çıkartabiliyor.
Proje, Milli Eğitim Bakanlığı´nın düzenlediği, ´Bu benim eserim´ yarışmasında yaklaşık 6 bin proje arasında ilk 60 arasında yer aldı. Proje, TÜBİTAK Bilim Fuarı´nda da sergilendi.
SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?
Proje danışman öğretmeni İsmail Akar, pascal prensibinin sıvılar üzerinde uygulanan basıncı her yöne aynen ilettiğini ifade etti. Su cenderesi ile çok küçük kuvvetlerle, çok büyük ağırlıklar kaldırılabildiğini ve bu yöntemi projede uyguladıklarını ifade eden Akar, şöyle konuştu:
"İşçilerin çalıştığı her kotta acil kaçış tüpleri olan asansörler olacak. Pascal prensibinden faydalanarak su cenderesi sistemi, itfaiye merdivenleri, dişçi koltukları, damperli kamyonlarda kullanılıyor. Biz de acil kaçış tüplerinin yukarıya su cendereleriyle çıkmasını sağladık. Piston yüzeylerinin oranları çok önemli. Mesela asansörün tabanındaki pistonun yüzey alanı 4 metrekare olabilir. Asansörün içindeki piston yüzeyi de 4 santimetrekare olabilir. Bu durumda 10 bin kat daha ağır bir yükü kaldırabilir. Yani asansör içindeki insan 1 kiloluk kuvvet uygulayarak bir tondan fazla yük kaldırabilir. Tüpün içine konulan pistonu çalıştıran işçi kendini rahatlıkla yukarı çekebilir."
´BİZ ARTIK MADEN KAZALARI YAŞAMAK İSTEMİYORUZ´
Batuhan Kara ise maden ocaklarında meydana gelen faciaların kendisini çok etkilediğini söyledi. İnternet ortamında maden kazalarına karşı alınan önlemleri incelediğini ifade eden Kara, "Zonguldak kömür kenti. Her dakika göçük ve kazalar olabiliyor. Her gün ambulanslar geçiyor. Benim babam işteyken ambulanslar geçince, ´Acaba babama bir şey oldu mu?´ diye düşünüyorum. Her seferinde yüreğimiz ağzıma geliyor. Biz artık maden kazaları, faciaları yaşamak istemiyoruz. Bu projenin ileride değil hemen hayata geçmesini istiyoruz. Projeyi geliştirmek için yetkililerle çalışmak istiyoruz" diye konuştu.
Berkant Burak da projelerinin Milli Eğitim Bakanlığı´nın düzenlediği, ´Bu benim eserim´ yarışmasında yaklaşık 6 bin proje arasında ilk 60 arasında yer aldığını söyledi. Proje ayrıca okulda düzenlenen TUBİTAK Bilim Fuarında da sergilendi.
