Bugün, 28 Kasım 2025 Cuma
Toplantıda konuşan Gıda Güvenliği Uzmanı Prof. Dr. Nevzat Artık, markalaşmanın coğrafi tescilin değerini ortaya çıkaran asıl adım olduğunu belirterek, “ Tescil elbette çok önemlidir. Ancak markalaşmak, coğrafi tescilin değerini ortaya çıkaran asıl adımdır. Marka yatırımı yoksa coğrafi işaret almanın anlamı olmuyor. Ürün katma değer kazanmıyor, hatta taklitleri artıyor” dedi.
Online olarak gerçekleştirilen ve açılış konuşmasını İstanbul Ticaret Borsası Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap, moderatörlüğünü ise Gazeteci Celal Toprak’ın yaptığı toplantıya, TPE Coğrafi İşaretler Dairesi Başkanı Hakan Kızıltepe, Gıda Güvenliği Uzmanı Prof. Dr. Nevzat Artık, Anzer Ballıköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Osman Civelek ve Geleneksel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Derneği Başkanı Huriye Özener konuşmacı olarak katıldı. Ayrıca YÜCİTA Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu da toplantıya video mesaj yoluyla katılarak coğrafi işaretlerde yönetişim konusunun önemine dikkat çekti. Tekelioğlu, “Türkiye’de coğrafi işaretli ürünlerin büyük bölümü ne yazık ki beklenen katma değeri üretemiyor. Bugün 1.788 tescilli ürünümüz var; ancak gerçek anlamda katma değer yaratabilen ürün sayısı 5 ya da en fazla 10 ile sınırlı. Etkin ve sürdürülebilir bir yönetişim modeli kurulmadan bu alanda ilerleme kaydetmemiz mümkün değil” ifadelerini kullandı.
“Sistem Kusursuz İşlemeli ”
İstanbul Ticaret Borsası Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap , toplantının açılışında yaptığı konuşmada, coğrafi işaretler sisteminde tescil, yönetişim ile denetim üçlüsünün hayati olduğunu belirtti. Kasap, “Coğrafi işaretin, bir ürüne katma değer sağlaması için, bu üçlü sistemin kusursuz işlemesi gerekmektedir. Avrupa’da coğrafi işaretli ürünlerin denetimi belli temeller üzerine kurulu. Bizde ise sistem henüz tam oturmuş değil. Bu nedenle birçok üründe katma değer sınırlı yansıyor. Coğrafi işaret tescili, yalnızca ürünün kimliğine eklenen bir unvan olarak kalabiliyor” dedi.
“Coğrafi İşaretli Ürünlerin Ticarileştirilmesine Odaklandık”
Son 2-3 yıldır AB tescil başvurularına teknik destek verdiklerini ifade eden TPE Coğrafi İşaretler Dairesi Başkanı Hakan Kızıltepe , “Avrupa Birliği mevzuatına uyum kapsamında 23 başvurunun tescili için teknik destek sağladık. AB tescili, yalnızca ihracatı artırmakla kalmıyor, ürünlere uluslararası bilinirlik ve güçlü bir koruma sağlıyor. Biz TPE olarak sadece tescile odaklanan dar bir yaklaşımın ötesine geçerek markalaşma, katma değer üretimi ve ticari büyümeye odaklanıyoruz. Ayrıca tüm okullarda gençlere yönelik kapsamlı bir coğrafi işaret eğitim programı hazırlıyoruz” dedi.
“Tesciller Revize Edilebilmeli”
Coğrafi işaretleri, geçmişin geleceğe taşınması olarak nitelendiren Gıda Güvenliği Uzmanı Prof. Dr. Nevzat Artık, “Geçmişi geleceğe taşırken geleneksel yapının korunması büyük önemdedir. Ancak tescilli ürünlerin yaklaşık yüzde 90’ı gıda ürünlerinden oluştuğu için, geçmişte yapılmış birçok tescilin de bugünün koşullarına uygun şekilde revize edilmesi gerekiyor. Ürün bileşenlerinin, miktarlarının ve üretim metotlarının güncel parametrelere göre yeniden düzenlenmesi, gerektiğinde analiz yapılarak uygun olmayan tescillerin iptal edilmesi şarttır” dedi. Her ürünün mutlaka bir hikâyesi olmalıdır diyen Artık, “Markalaşmanın en önemli ayaklarından biri, ürünün hikâyesidir. Biz her ürünün hikâyesini yazarak, kimliğini güçlendirmeli ve katma değerini ortaya çıkarmalıyız” dedi.
“Sahte Satışların 10 Kat Arttığına Şahit Olduk”
Coğrafi işaret alındıktan sonra asıl meselenin ürünü korumak olduğunu hatırlatan Anzer Ballıköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Osman Civelek, “Ürünü, markayı korumak gerçekten çok zor bir süreçtir. Coğrafi işaret alındıktan sonra sahte satışların on kat arttığına şahit olduk. Bu durumu engellemek için denetimlerin daha etkin hale getirilmesi gerekmektedir. Bizler, coğrafi işaret logosuz sahte Anzer ballarını piyasadan toplatarak, bu değerli ürünün gerçek kimliğini korumaya çalışıyoruz. Sahte ürünler bu değerli ve geleneksel ürünü küçültmekte, hem üreticiye hem de tüketiciye zarar vermektedir. Coğrafi işaret ve etkin denetim süreçleri, bu tür haksız rekabeti ortadan kaldırmak için kritik öneme sahiptir” dedi.
“Coğrafi İşaretli Ürünlere Tarımsal Destek Verilmeli”
Toplantıda konuşan Geleneksel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Derneği Başkanı Huriye Özener “Markalaşma olmadan hiçbir ürünü katma değerli satmamız mümkün değildir. Bu nedenle üreticilerimizin ürünlerinin hikâyesini bilmeleri ve bunu doğru şekilde anlatmaları büyük önem taşıyor. AB’de coğrafi işaret konusunda tüketici bilinci daha yüksektir. Geldiğimiz noktada ülkemiz coğrafi işaretler alanında çok önemli ve anlamlı adımlar attı. Ancak denetim konusunda hâlâ eksiklerimiz var. Bugün itibarıyla Avrupa Birliği’nde tescilli 43 ürünümüz bulunuyor. Bu gurur verici tabloyu güçlendirmek için coğrafi işaretli ürünleri üreten üreticilerimizin desteklenmesi gerekir” dedi.
